Lotte Laserstein

---

Życiorys

Lotte Laserstein przyszła na świat w 1898 roku w Pasłęku, znajdującym się w Prusach Górnych, jako córka Hugo Lasersteina, farmaceuty, oraz Mety Birnbaum, pianistki oraz nauczycielki muzyki i malarki na porcelanie. Po śmierci ojca w 1902 roku, kiedy to Lotte miała zaledwie cztery lata, jej matka oraz siostra Käte przeniosły się do rodzinnego domu babci, Idy Birnbaum, oraz ciotki, Elsy Birnbaum. Zamieszkały w Gdańsku, gdzie Lotte pod okiem matki i ciotki, prowadzących prywatną szkołę malarstwa, rozpoczęła naukę rysunku. W 1912 roku ich rodzina zdecydowała się na przeprowadzkę do Berlina.

Od 1918 artystka studiowała filozofię oraz historię sztuki na Uniwersytecie Friedrich Wilhelma w Berlinie. W latach 1920-1921 uczęszczała także na prywatne lekcje malarstwa u Leo von Königa. Od 1921 do 1927 roku kształciła się na Pruskiej Akademii Sztuki, gdzie była uczennicą Ericha Wolfsfelda. Została szybko uznana za „wybitną uczennicę”, a w 1925 roku odebrała Złoty Medal Berlińskiej Akademii Sztuki. Aby zaspokoić potrzeby finansowe, w trakcie studiów zajmowała się ilustrowaniem książek i tworzeniem sztuki użytkowej, jako że jej rodzina zmagała się z poważnymi problemami finansowymi spowodowanymi kryzysem gospodarczym oraz inflacją między 1922 a 1924 rokiem.

W 1927 roku Lotte ukończyła studia, stając się pierwszą kobietą-studentką, która zdobyła dyplom Berlińskiej Akademii Sztuki. Po zakończeniu edukacji otrzymała własną pracownię w Berlinie, gdzie zaczęła prowadzić prywatne lekcje dla uczniów. W 1929 roku została również przyjęta do Berlińskiego Stowarzyszenia Kobiet Artystek i zyskała renomę jako jedna z najciekawszych twórczyń w obrębie nurtu Nowej Rzeczowości.

Obrazy, wyprodukowane przez nią w latach 1927-1933, głównie w Berlinie, są obecnie uznawane za jej najwybitniejsze osiągnięcia artystyczne. Przez całe życie stworzyła ponad dziesięć tysięcy prac, z czego trzysetki to obrazy, a sto rysunków. W 1931 roku miała miejsce jej pierwsza indywidualna wystawa, na której zaprezentowała obraz „Wieczór nad Poczdamem”, uznawany za kluczowy w jej twórczości. Ukazuje on w sposób symboliczny społeczeństwo Republiki Weimarskiej w kryzysowym momencie jej historii.

Artystka zakochiwała się w tematyce kobiecej, portretując je jako nagie akty, stylizowane na nowoczesne, niezależne kobiety lat 20. Często sama pojawiała się w swoich autoportretach w tym stylu. Gertrud Traute Rose, malarka oraz fotografka, była jej wieloletnią partnerką oraz modelką, z którą Lotte zetknęła się w 1925 roku. Jej wygląd często przypominał styl „bob Eaton”, co nadawało jej androgyniczny rys.

W 1933 roku, po przejęciu władzy przez nazistów w Niemczech i z powodu swojego żydowskiego pochodzenia, Lotte została pozbawiona możliwości wystawiania swojej sztuki. To doprowadziło do jej wykluczenia z Berlińskiego Stowarzyszenia Kobiet Artystek. W 1935 roku zmuszona była zamknąć swoje studio, a materiały do malowania mogła nabywać jedynie za pośrednictwem znajomych. Pracowała jako nauczycielka w prywatnej Żydowskiej Szkole pod kierunkiem Helene Zickel, a w 1937 roku postanowiła przenieść się do Szwecji. Osiedliła się w Sztokholmie, gdzie prowadziła zajęcia z malarstwa i wykonywała portrety.

W grudniu tego samego roku miała miejsce jej wystawa portretów w Galerie Moderne, a w następnym roku, aby uzyskać obywatelstwo szwedzkie, zawarła małżeństwo pro forma z Svenem Marcusem, z którym nigdy nie współżyła. Próbując sprowadzić matkę oraz siostrę, Lotte dowiedziała się, że matka zginęła w obozie Ravensbrück w 1943 roku. Jej siostra, Käte, przetrwała okupację, ukrywając się w Berlinie, i przez całe życie zmagała się z traumą.

Większość prac, które Lotte pozostawiła w Berlinie, dzięki Traute Rose udało się uratować i przemknęły do Szwecji, unikając tym samym zniszczenia, jakiego doświadczyły liczne dzieła uznane przez nazistów za niepożądane. W 1946 roku odwiedziła Niemcy po raz pierwszy od momentu emigracji, gdzie spotkała się z Traute i jej mężem. W 1954 roku przeniosła się do Kalmaru, skąd często podróżowała do Włoch, Francji, Szwajcarii, Hiszpanii i Stanów Zjednoczonych.

W 1963 roku dołączyła do Szwedzkiej Akademii Sztuk Pięknych. W 1977 roku otrzymała Kalmarską Nagrodę Kultury. Jej obraz “Morning Toilette”, namalowany w 1930 roku, był pierwszym dziełem, które zakupiono do zbiorów National Museum of Women in the Arts w Waszyngtonie w 1988 roku. Lotte Laserstein odeszła z tego świata w Kalmarze, mając 95 lat, w 1993 roku.

Wystawy

Artystka Lotte Laserstein miała niezwykle bogaty i różnorodny dorobek wystawienniczy. W latach 1928–1931 uczestniczyła w 22 wystawach oraz różnych konkursach, co świadczy o jej aktywności i uznaniu wśród współczesnych twórców.

Ważnym momentem w jej karierze była indywidualna wystawa, która odbyła się w 1931 roku w Galerie Gurlitt, gdzie mogła zaprezentować swoje unikalne podejście do sztuki.

Następnie, w 1938 roku, odbyła się wystawa jej prac w Galerie Moderne w Sztokholmie, co potwierdziło międzynarodowy zasięg jej twórczości.

Po długim czasie, w 1987 roku, miała miejsce wystawa w Agnew’s oraz Belgrave Gallery w Londynie, która stała się punktem zwrotnym w jej karierze, ponieważ artystka została ponownie „odkryta”.

Kolejna wystawa w tych samych galeriach miała miejsce w 1990 roku, gdzie prace Laserstein wystawiane były obok dzieł jej nauczyciela Ericha Wolfsfelda oraz ucznia Gottfrieda Meyera, co podkreśliło jej pozycję w kontekście uczniowskich relacji artystycznych.

W latach 2003–2004 zorganizowano wystawę zatytułowaną Lotte Laserstein – My Only Reality, która miała miejsce w Das Verborgene Museum w Berlinie oraz w Dreźnie, prezentując jej wyjątkową twórczość szerszej publiczności.

---

Oceń: Lotte Laserstein

---